چگونه نحوه استراحت صحیح به درمان دیسک کمر کمک میکند؟

نحوه استراحت برای درمان دیسک کمر و نکاتی که باید بدانید
تیم محتوای ایران نوبت
1403/06/17

استراحت در درمان دیسک کمر

استراحت یکی از عوامل کلیدی در درمان این عارضه است و به کاهش التهاب، درد و تسریع در بهبود بافت‌های آسیب‌دیده کمک می‌کند. اهمیت استراحت در درمان این عارضه شامل موارد زیر است:
کاهش فشار بر دیسک: استراحت به کاهش فشار وارده بر دیسک آسیب‌دیده و اعصاب مجاور کمک می‌کند و از تشدید علائم جلوگیری می‌کند.
کاهش التهاب: با استراحت کافی، بدن فرصت پیدا می‌کند تا التهاب ناشی از دیسک فتق‌یافته یا جابجا شده را کاهش دهد.
جلوگیری از آسیب بیشتر: اجتناب از فعالیت‌های سنگین و استراحت به پیشگیری از آسیب بیشتر به ستون فقرات و عضلات اطراف کمک می‌کند.
بهبود وضعیت عضلات: استراحت مناسب همراه با تمرینات کششی سبک می‌تواند به بهبود انعطاف‌پذیری و کاهش تنش عضلات کمر کمک کند.
تسریع در بهبودی: استراحت کافی به بدن این امکان را می‌دهد که فرآیند ترمیم بافت‌ها سریع‌تر و مؤثرتر انجام شود.

بهترین وضعیت‌های خواب

بهترین وضعیت‌های خواب
بهترین وضعیت‌های خواب برای کاهش درد به‌گونه‌ای انتخاب می‌شوند که فشار وارده بر ستون فقرات را کاهش داده و از تشدید درد جلوگیری کنند. در زیر چند وضعیت خواب مناسب برای کاهش درد دیسک را بررسی میکنیم:

خواب به پشت با قرار دادن بالش زیر زانوها

خوابیدن به پشت به توزیع یکنواخت وزن بدن کمک می‌کند و فشار روی دیسک‌های کمر را کاهش می‌دهد. قرار دادن یک بالش زیر زانوها باعث می‌شود که انحنای طبیعی ستون فقرات حفظ شده و درد کاهش یابد.

خواب به پهلو با بالش بین زانوها

این وضعیت به کاهش فشار روی دیسک‌های کمر و تراز کردن ستون فقرات کمک می‌کند. قراردادن یک بالش بین زانوها باعث جلوگیری از چرخش لگن و کاهش فشار بر مهره‌های کمر می‌شود.

خوابیدن به حالت جنینی

در این وضعیت، خوابیدن به پهلو با خم کردن زانوها به سمت قفسه سینه باعث باز شدن فاصله بین مهره‌ها و کاهش فشار روی دیسک‌ها می‌شود. این حالت به‌خصوص برای کسانی که دچار فتق دیسک هستند مفید است.

خوابیدن روی شکم با بالش زیر لگن

اگرچه خوابیدن روی شکم برای درد کمر توصیه نمی‌شود، اما قرار دادن یک بالش زیر لگن می‌تواند انحنای کمر را کاهش داده و فشار روی دیسک‌ها را کمتر کند. این روش برای برخی افراد تسکین‌دهنده است.

استفاده از تشک و بالش مناسب

انتخاب تشک متوسط یا سفت و استفاده از بالش‌هایی که به تراز کردن سر و گردن کمک می‌کنند، می‌تواند فشار روی ستون فقرات را کاهش داده و به تسکین درد کمر کمک کند.
مهم است که وضعیت خواب به‌گونه‌ای باشد که ستون فقرات در حالت طبیعی خود قرار گیرد تا از ایجاد فشار اضافی و تشدید درد جلوگیری شود. آزمایش وضعیت‌های مختلف خواب می‌تواند به فرد کمک کند تا مناسب‌ترین حالت را برای کاهش درد دیسک کمر بیابد.

تغییر وضعیت بدن هنگام استراحت

تغییر وضعیت بدن هنگام استراحت
تغییر مکرر وضعیت بدن هنگام استراحت بسیار مهم است زیرا باعث کاهش فشار مداوم بر ستون فقرات و مفاصل می‌شود، بهبود گردش خون را تسهیل می‌کند و از بروز درد و سفتی عضلات جلوگیری می‌نماید. این تغییرات مداوم به پیشگیری از مشکلاتی مانند درد کمر، گردن، و ضعف عضلانی کمک می‌کند و سلامت کلی بدن را در طول روز حفظ می‌کند.

تأثیرات منفی نشستن طولانی‌مدت

فشار بر دیسک‌های کمر: نشستن طولانی باعث افزایش فشار روی دیسک‌های بین مهره‌ای می‌شود، که این امر می‌تواند به فتق دیسک یا تشدید دردهای کمر منجر شود.
ضعف عضلات: نشستن مداوم منجر به ضعف و سفتی عضلات کمر، شکم و لگن می‌شود که حمایت مناسبی از ستون فقرات ارائه نمی‌دهند.
کاهش گردش خون: نشستن برای مدت طولانی گردش خون را کاهش می‌دهد، که می‌تواند باعث تورم پاها، خستگی و حتی افزایش خطر لخته شدن خون (ترومبوز) شود.
وضعیت بدنی نامناسب: بسیاری از افراد هنگام نشستن طولانی‌مدت به طور نادرست می‌نشینند که می‌تواند منجر به مشکلاتی مانند خم شدن به جلو و فشار بیش‌ازحد بر کمر و گردن شود.

استراحت بین زمان های نشستن

بلند شدن و حرکت کردن هر 30 تا 60 دقیقه: بلند شدن از صندلی و حرکت کردن حتی برای 1 تا 2 دقیقه می‌تواند به افزایش جریان خون و کاهش فشار بر کمر کمک کند.
انجام تمرینات کششی: کشش عضلات کمر، گردن، شانه‌ها و پاها در فواصل استراحت باعث کاهش تنش عضلانی و بهبود انعطاف‌پذیری می‌شود. کشش ساده مانند لمس انگشتان پا، چرخش شانه‌ها، یا کشش بازوها به سمت بالا می‌تواند مؤثر باشد.
استفاده از میزهای ایستاده (Standing Desks): استفاده از میزهای ایستاده یا قابل تنظیم به شما امکان می‌دهد تا در طول روز موقعیت خود را تغییر دهید و از نشستن طولانی‌مدت جلوگیری کنید.
حرکت‌های ساده مانند چرخش تنه و کمر: چرخش‌های ساده و ملایم کمر در حالت ایستاده می‌تواند به کاهش سفتی ستون فقرات کمک کند.
راه رفتن در طول مکالمات تلفنی: اگر مجبور به تماس‌های تلفنی یا جلسات مجازی هستید، سعی کنید در حین مکالمه بایستید یا قدم بزنید.

استراحت فعال در کنار استراحت مطلق

استراحت فعال در کنار استراحت مطلق
در درمان دیسک ناحیه کمر، ترکیب استراحت مطلق با تمرینات کششی و استراحت فعال می‌تواند به بهبود وضعیت و تسریع در بهبود کمک کند. هرچند استراحت مطلق برای کاهش فشار بر دیسک‌ها ضروری است، استراحت طولانی‌مدت بدون حرکت ممکن است منجر به ضعف عضلانی و سفتی عضلات شود. بنابراین، تمرینات کششی و استراحت فعال به‌عنوان بخش مهمی از برنامه درمانی توصیه می‌شود. در ادامه به توضیح هر یک از این روش‌ها پرداخته ایم:

استراحت مطلق

استراحت مطلق در مراحل اولیه درد دیسک کمک می‌کند تا فشار روی دیسک‌های آسیب‌دیده کاهش یابد و التهاب فروکش کند. این استراحت معمولاً در دوره‌های کوتاه‌مدت (چند روز) توصیه می‌شود تا از تشدید درد جلوگیری شود. با این حال، استراحت بیش‌ازحد می‌تواند منجر به سفتی عضلات و تضعیف کمر شود.

تمرینات کششی

تمرینات کششی ملایم می‌تواند به افزایش انعطاف‌پذیری و کاهش فشار بر دیسک‌ها کمک کند. این تمرینات معمولاً در کنار استراحت انجام می‌شوند تا از سفت شدن عضلات و محدودیت حرکتی جلوگیری شود.
برخی از تمرینات کششی مفید شامل:
کشش همسترینگ: دراز کشیده و یک پا را به‌طور مستقیم به سمت بالا بکشید تا عضلات همسترینگ کشیده شوند.
کشش عضلات پشت: به پشت دراز کشیده و زانوها را به سمت قفسه سینه بیاورید و به آرامی به سمت خود بکشید.
کشش کمر به صورت نشسته: نشسته و به آرامی به جلو خم شوید و سعی کنید انگشتان پا را لمس کنید.

استراحت فعال

استراحت فعال شامل حرکات و فعالیت‌های سبک مانند پیاده‌روی آهسته، حرکات کششی ملایم و تمرینات تقویتی سبک است که به حفظ جریان خون و تقویت عضلات بدون ایجاد فشار اضافی بر دیسک کمک می‌کند. این نوع استراحت به کاهش تنش عضلات، بهبود گردش خون و تسریع در فرآیند بهبود کمک می‌کند. فعالیت‌هایی مانند پیاده‌روی کوتاه یا استفاده از دوچرخه ثابت می‌توانند بدون ایجاد فشار روی کمر، بهبودی را تسریع کنند.

تقویت عضلات مرکزی بدن (Core Muscles)

تمرینات ملایمی که عضلات مرکزی بدن (شکم، کمر، و لگن) را تقویت می‌کنند، می‌توانند به حمایت بهتر از ستون فقرات کمک کنند. این تمرینات باید به آرامی و با نظارت متخصص انجام شوند.

مدت استراحت و پیشگیری از ضعف عضلانی

مدت استراحت و پیشگیری از ضعف عضلانی
در درمان دیسک ، مدت زمان استراحت باید متعادل باشد تا از یک سو به کاهش التهاب و درد کمک کند و از سوی دیگر از ضعف عضلانی جلوگیری شود. معمولاً استراحت مطلق برای مدت کوتاه، یعنی 1 تا 2 روز در دوره‌های حاد توصیه می‌شود تا فشار روی دیسک کاهش یابد. پس از این مدت، بیمار باید به تدریج فعالیت‌های سبک و تمرینات کششی را شروع کند.
برای پیشگیری از ضعف عضلانی، لازم است که بیمار پس از کاهش اولیه درد، به تمرینات ملایم تقویتی و کششی بپردازد. این تمرینات شامل تقویت عضلات مرکزی بدن و کشش‌های سبک برای حفظ انعطاف‌پذیری و جلوگیری از سفتی عضلات هستند. ادامه استراحت مطلق برای مدت طولانی می‌تواند باعث ضعف عضلات کمر و شکم شده و فرآیند بهبود را کندتر کند.
مدت استراحت و پیشگیری از ضعف عضلانی

سخن آخر

درمان دیسک ناحیه کمر به ترکیبی از استراحت مناسب و تمرینات کششی و تقویتی نیاز دارد. استراحت کوتاه‌مدت برای کاهش درد و التهاب مفید است، اما استراحت طولانی بدون حرکت می‌تواند به ضعف عضلانی منجر شود. بنابراین، پس از کاهش درد اولیه، تمرینات کششی ملایم و فعالیت‌های سبک باید در برنامه روزانه قرار گیرند. استفاده از تشک مناسب و بالش‌های ارگونومیک نیز به حفظ وضعیت بدنی صحیح و کاهش فشار روی ستون فقرات کمک می‌کند. رعایت توصیه‌های پزشکی و فعالیت‌های منظم، روند بهبودی را تسریع کرده و از مشکلات بعدی جلوگیری می‌کند. حفظ تعادل میان استراحت و حرکت کلید موفقیت در درمان دیسک است.گروه ستون فقرات و مفاصل دکتر خالدی با بهره‌گیری از روش‌های نوین درمانی و تخصص در زمینه طب فیزیکی و توانبخشی، به بهبود مشکلات کمر و مفاصل بیماران کمک می‌کند. هدف این گروه ارائه خدمات مؤثر و بهبود کیفیت زندگی بیماران است. برای مشاوره می توانید از طریق دکمه دریافت نوبت اقدام کنید.

منابع
orthoinfo
sciatica

استراحت مطلق برای دوره‌های کوتاه (حداکثر 48 ساعت) می‌تواند مفید باشد، اما استراحت طولانی‌مدت ممکن است به تضعیف عضلات و تشدید مشکل منجر شود.

خوابیدن به پهلو با زانوهای کمی خم و یک بالش بین زانوها، یا خوابیدن به پشت با بالش زیر زانو، بهترین وضعیت‌ها برای کاهش فشار بر کمر هستند.

بله، نشستن طولانی‌مدت می‌تواند فشار زیادی به ستون فقرات وارد کند. توصیه می‌شود که هر 30 تا 60 دقیقه یکبار بلند شده و کمی حرکت کنید.

لیست نظرات

مهدی کریمی سیاوشانی

ممنونم از دکتر و کادر حرفه ایشون من از روند درمانم خیلی راضی هستم

معصومه ناصر

واقعا استراحت و خوابیدن روی تشک مناسب برای دیسک خیلی تاثیر خوبی داره

ستاره پیری

واقعا یکی از بهترین ها هستید من فکر نمیکردم انقدر زود جواب بگیرم از روند درمانم خیلی راضی هستم


دکتر محسن خالدی - متخصص طب فیزیکی و توانبخشی در تهران